Cekiny w biurze, trampki na spotkaniu zarządu i dresy w open space? W postpandemicznej rzeczywistości granice między „luźno” a „nieodpowiednio” coraz bardziej się zacierają. Jak dziś rozumieć pojęcie dress code’u? I czy w ogóle jeszcze istnieje?
Spis treści:
Jednym z elementów, na podstawie którego oceniamy i wydajemy opinię o drugiej osobie, jest jej wygląd zewnętrzny. Nasz wygląd, a właściwie kreowany wizerunek, jest ważnym aspektem komunikacji społecznej, niewerbalnej. Na jego podstawie wnioskujemy o poziomie profesjonalizmu czy komentujemy go u osób na stanowiskach publicznych.
Badania pokazują, że nasz wygląd wpływa zarówno na to, jak postrzegane są nasze kompetencje, ale również inteligencja, profesjonalizm, czy postawa i nastawienie do naszego rozmówcy. Jest to czynnik, który bierzemy również pod uwagę oceniając kogoś jako miłego, sympatycznego lub w drugą stronę, jako niegodnego zaufania lub niedbałego.
POLECAMY: W jakie kompetencje pracowników inwestować w 2025 roku?
W moim doświadczeniu w pracy szkoleniowo-consultingowej, spotykam na biurowych wybiegach zarówno „trampki pracowe”, cekinowe klapki, „dresy do pracy”, legginsy, japonki ze skarpetkami frotte, jak i Steve Jobs uniform (czarny golf, jeansy i sportowe białe buty), klasyczne koszule, szpilki czy „spodnie na gumce” – wybawienie podczas ośmiogodzinnego siedzącego dnia pracy.
Czy w postpandemicznej rzeczywistości można mówić jeszcze o czymś takim, jak dress code? Czy dress code jeszcze istnieje? O czym, z perspektywy komunikacyjnej i psychologicznej, świadczy zmieniające się podejście do dress code’u?
Czym jest dress code?
„Dress code” to coś więcej niż angielskie określenie oznaczające „kod ubioru”. To ważny element komunikacji społecznej i biznesowej, pomagający budować odpowiedni wizerunek w zależności od okazji, w dopasowaniu do miejsca i okoliczności.
Współcześnie kojarzy się z regulaminem, nakazami i zakazami, ograniczeniem swobody i niezależności. W praktyce jest to po prostu zbiór zasad i wskazówek, które ułatwiają dopasowanie stroju do sytuacji, zarówno tych formalnych, jak i codziennych.
Reguły dotyczące ubioru stanowią formę zabezpieczenia przed wpadką, gafą i brakiem taktu. Dress code, z perspektywy funkcjonowania społecznego, to także nieformalny zestaw reguł mówiących o naszych relacjach i o tym, jak się wzajemnie traktujemy. Dlatego warto poznać jego podstawowe zasady.
Wyrażanie siebie, a rodzaje dress code w pracy
Istnieją podstawowe trzy kategorie dress code:
- Dress code formalny – raczej nie spotkamy go w pracy, chyba, że nasza praca obejmuje bardzo eleganckie bankiety, gale i wizyty na najwyższym szczeblu w kontaktach międzynarodowych. To styl, który kojarzyć się nam powinien z sukniami, smokingami, frakami oraz najbardziej formalną i sztywną etykietą związaną z wizerunkiem.
- Dress code biznesowy – to styl, w którym pojawiają się zarówno bardziej formalne garnitury i eleganckie sukienki, kombinezony, jak również styl bardziej elastyczny, jak business casual. Styl ten towarzyszy nam w formalnych okolicznościach w pracy, w niektórych branżach stanowi wymóg w pracy codziennej (w szczególności business casual – nieco luźniejsza forma stylu biznesowego).
- Dress code codzienny – to styl najbardziej swobodny, w którym spotkamy ubrania zarówno sportowe, jak i casualowe. Luzowanie dress code związane jest właśnie ze wzmocnieniem obecności tych stylów – casualowego i sportowego – w miejscu pracy. Bluzy, luźne swetry, szerokie i modne jeansy, t-shirty czy trampki, z akcentem na komfort i swobodę, królują przy biurkach i na korytarzach w pracy.
Zmiana w dress code – zmiana w podejściu do pracy?
Pandemia COVID-19 znacząco wpłynęła na podejście do pracy, wprowadzając trwałe zmiany w organizacji i kulturze zawodowej. Jednym z zauważalnych efektów zmian z ostatnich lat jest ewolucja dress code’u w miejscu pracy. Badania wskazują, że co drugi pracownik w Polsce dostrzegł w tamtym okresie zmiany w zasadach ubioru, co związane było bezpośrednio z wprowadzeniem hybrydowej i zdalnej pracy.
PRZECZYTAJ TEŻ: Dieta to nie kara. Jak odczarować żywieniowe demony
W warunkach domowych preferujemy wygodny ubiór – dresy, bluzy i t-shirty, a obuwie zastąpiły skarpetki i klapki. Poluzowanie w tym zakresie wpłynęło na oczekiwania pracowników po powrocie do biur i hybrydowej (mieszanej) formy pracy. Według raportu Pracuj.pl aż 69 procent Polaków preferuje swobodę w zakresie doboru ubioru w miejscu pracy w obrębie określonych zasad.
W rezultacie wiele firm zrezygnowało z rygorystycznych zasad ubioru, pozwalając pracownikom na większą indywidualność i komfort, co odzwierciedla szerszy trend humanizacji środowiska pracy.
Warto pamiętać, że dress code to nie tylko kwestia estetyki, lecz także forma komunikacji – sposób, w jaki pracownicy i organizacje wyrażają wartości, profesjonalizm i kulturę firmy. Dlatego zmiany w ubiorze są również odzwierciedleniem zmiany w relacjach między pracownikiem a miejscem pracy, przesuwając akcent z hierarchii na autentyczność i elastyczność.
Podstawowe zasady – pewność, dopasowanie i komfort
Powtarzaną często przez osoby kreujące wizerunek złotą zasadą świadomego ubioru jest taka, zgodnie z którą powinniśmy czuć się komfortowo, jako ubrani nie zaś przebrani.
Oznacza to w praktyce, że komfort i odpowiednie dopasowanie naszego ubioru dodaje nam pewności siebie, której brak, potęgowany niedopasowaniem stroju do okoliczności, może negatywnie wpłynąć na odbiór naszego wizerunku.
Jakimi zasadami kierować się w świadomym doborze ubioru w pracy, by czuć się zarówno komfortowo i pewnie?
- Dopasowanie do dress code i okoliczności
Po pierwsze, zorientuj się, czy i jakie zasady obowiązują w miejscu, w którym masz się odnaleźć. Obserwuj otoczenie, przygotuj się, dowiedz się, czy są jakieś niepisane zasady, o których możesz nie wiedzieć.
- Nie wiesz? Zapytaj
Kto pyta, nie błądzi. Zadanie pytania o to, czy są jakieś zasady lub jaki obowiązuje strój lub dress code świadczy pozytywnie o pytającym nie jest sygnałem braku wiedzy a raczej informuje o chęci dobrego dopasowania do zasad na spotkaniu czy w firmie.
To sygnał, który odbierany jest jako zainteresowanie i zaangażowanie, zatem bez obaw – nie narażamy się w ten sposób na kompromitację.
- Komunikuj świadomie
Wiedząc o tym, że ubiór i wizerunek komunikuje o Twojej postawie, nastawieniu do rozmówcy, profesjonalizmie, pewności siebie czy relacji z rozmówcą, świadomie dobieraj ubiór do okoliczności. Manewruj wizerunkiem tak, by czuć się zarówno pewnie i komfortowo, jak i adekwatnie do sytuacji.
- Estetyka, higiena i szczegóły
Niezależnie od tego, czy bliższy nam jest bardziej formalny lub sportowy wizerunek, higiena i estetyka obowiązują we wszystkich stylach.
Wyprasowany i czysty ubiór, odpowiedni rozmiar odzieży, czystość obuwia, dopasowany dobór dodatków – te elementy (często w nieświadomy sposób) wpływają na całościowy odbiór naszego wizerunku. Dlatego polecam, by zadbać w tym zakresie o szczegóły.
- Pewność siebie i komunikacja niewerbalna
Wizerunek komunikuje i dodaje pewności siebie. Dlatego przede wszystkim namawiamy do tego, by eksperymentować i stawiać na ubiór, który dodaje nam pewności siebie i w którym czujemy się ubrani, nie zaś „przebrani”.
Psychologia koloru
O czym mówią kolory w naszym ubiorze? Mają one znaczenie większe, niż może się wydawać – wpływają na nasze samopoczucie oraz sposób, w jaki jesteśmy postrzegani.
SPRAWDŹ: Dlaczego majowe postanowienia są lepsze niż noworoczne?
W poszczególnych stylach dress code’u, odpowiednie barwy wzmacniają przekaz wizualny i mogą pomóc nam w odpowiednim podkreśleniu komunikatów. Poniżej znajduje się zestawienie przykładowych interpretacji kolorów w ubiorze:
- Czerwień – energia, pewność siebie, dynamika. Warto stosować go w akcentach, w nadmiernej ilości może być przytłaczający;
- Niebieski i granat – kolory biznesu, profesjonalizmu, kojarzone z wizerunkiem eksperckim;
- Czarny – elegancja i prestiż, nadmierne użycie kojarzyć się może z dużą powagą;
- Brąz – stabilność, komfort;
- Beż – spokój, neutralność;
- Zieleń i żółć – energia, świeżość.
A jak przedstawia się najczęstszy wybór kolorów w odpowiednich rodzajach dress code’u?
W biznesowym wydaniu najczęściej wybierane są kolory takie jak granat, szarość, błękit, beżowe dodatki, przełamanie kolorowymi akcentami. W mniej formalnym wydaniu biznesowym, wraz z mniej sztywnym ubiorem, pojawia się więcej brązów, beżu, kolorów oraz zieleni. Styl codzienny casualowy to taki, w którym nie tylko pod kątem fasonu, jak i kolorów, pojawia się więcej swobody.
Jeżeli chcielibyśmy zbudować bazę dla naszej zawodowej kolorystyki, warto oprzeć się na beżach, granatach czy innych bardziej neutralnych barwach. Ich obecność podkreśla profesjonalizm i delikatną elegancję.
Jakich błędów ustrzec się w świadomym kreowaniu wizerunku w pracy?
- Niedopasowanie ubioru do wydarzenia
Nadmierna swoboda na formalnym wydarzeniu? Nadmierna sztywność na luźnym wydarzeniu? Popełniając któryś z tych błędów, warto kierować się zasadą, że lepiej dla naszej pewności siebie i komfortu odnalezienia się w sytuacji „przesadzić z elegancją” niż w drugą stronę – przyjść zbyt luźno ubranym na wydarzenie, gdzie wszyscy ubrani są bardzo elegancko.
- Zbyt odważny strój / casual w pracy
Krótkie spodenki, duży dekolt, top, szorty – to, niezależnie od płci, częste błędy w miejscu pracy. Codzienny dress code w pracy nie daje automatycznie przyzwolenia do ubioru w stylu sportowym i takim, który może być uznawany jako nadmiernie odważny w tych okolicznościach.
W takiej sytuacji polecamy nie obrażać się na ograniczenie ekspresji i skoncentrować na jak najlepszym dopasowaniu estetyki i stosowności do miejsca pracy.
- Dopasowanie i detale
Mieszanie stylów, i łamanie reguł dress code’u tak charakterystyczne dla obecnej mody, nie zawsze i nie każdemu służy. Stawiajmy na estetyczne i dopasowane do miejsca pracy i okoliczności mieszanki, tak by był to element świadomej komunikacji i wyrażania siebie
- Niewłaściwe zestawienie kolorów
W biznesowym środowisku intensywne kolory, krzykliwe wzory czy nadmiar ozdób mogą odciągać uwagę od profesjonalizmu lub treści, które chcemy przekazać. Niewłaściwy, zbyt krzykliwy i mocny dobór kolorów w stroju profesjonalnym może zarówno podkreślić nasz indywidualizm jak również odebrać uwagę naszych odbiorców, dlatego warto dopasowywać je świadomie.
Poznaj i miksuj!
Ludzie charakteryzują się różnym poziomem odwagi i konserwatyzmu w modzie. Z doświadczenia mogę powiedzieć i polecić – moda to zabawa i forma ekspresji, która może nam pomóc i zaszkodzić, jeżeli popełnimy gafę lub nie dopasujemy się do okoliczności.
Podstawą świadomej zabawy jest wiedza o podstawach, wtedy nasza zabawa wizerunkiem ułatwia zarówno dopasowanie do miejsca pracy jak i świadome wyrażanie swojej osobowości i pewności siebie.
Maszy pytania? Interesuje Cię jakiś konkretny temat? Napisz: re******@*******ow.pl.
