Wizja cyfrowych światów, które współistnieją z naszą fizyczną rzeczywistością, jeszcze niedawno mogła wydawać się rodem z filmów science fiction. Dziś jednak koncepcja metawersum staje się coraz bardziej realna. Czy wirtualne przestrzenie zastąpią naszą codzienność, a może jedynie ją uzupełnią?
Od momentu, gdy Mark Zuckerberg ogłosił rebranding Facebooka na Meta i skoncentrowanie się na rozwoju wirtualnych światów, pojęcie „metawersum” wywołuje ogromne zainteresowanie. W tej chwili wielkie korporacje technologiczne inwestują miliardy dolarów w rozwój cyfrowych przestrzeni, które mają zmienić sposób, w jaki pracujemy, bawimy się i spędzamy czas z bliskimi.
Ale co właściwie oznacza metawersum, i jakie szanse oraz wyzwania niesie dla nas przyszłość?
Czym jest metawersum?
Metawersum to termin, który odnosi się do wirtualnych, trójwymiarowych przestrzeni, w których ludzie mogą się spotykać, współpracować, bawić i tworzyć – wszystko w cyfrowym środowisku. W tych wirtualnych światach użytkownicy, dzięki technologii rzeczywistości wirtualnej (VR) i rozszerzonej (AR), mogą w pełni zanurzyć się w interaktywnych doświadczeniach, które są wspólnie tworzone i rozwijane.
Nie jest to już tylko świat fantazji – elementy metawersum istnieją wokół nas. Gry komputerowe, takie jak Fortnite czy Minecraft, w których użytkownicy eksplorują otwarte światy, stanowią przedsmak tej nowej rzeczywistości. Jednak pełne metawersum, nad którym pracują takie firmy jak Meta, Google czy Microsoft, ma zaoferować znacznie więcej – wirtualne miejsca pracy, cyfrowe sklepy, koncerty i społeczności, które w pewnym stopniu mogą zastąpić realny świat.
Nieskończony potencjał wirtualnych światów
Jednym z największych atutów metawersum jest jego potencjał do tworzenia zupełnie nowych form interakcji społecznych. Wyobraźmy sobie, że bez względu na to, gdzie się znajdujemy, możemy spotkać się z przyjaciółmi w wirtualnej kawiarni, odwiedzić razem koncert ulubionego artysty czy po prostu „pójść” na zakupy – wszystko to, nie ruszając się z domu.
Firmy technologiczne twierdzą, że metawersum może także zrewolucjonizować sposób, w jaki pracujemy. Pandemia COVID-19 pokazała, jak praca zdalna może być skuteczna, ale wielu ludziom brakuje bezpośredniego kontaktu z kolegami z pracy. Metawersum może rozwiązać ten problem, oferując bardziej realistyczne, immersyjne przestrzenie do współpracy. Pracownicy mogą spotykać się w wirtualnych biurach, a prezentacje projektów czy spotkania będą odbywać się w cyfrowym świecie, gdzie awatary uczestników odwzorowują ich rzeczywiste działania.
Kolejnym obszarem, w którym metawersum może odegrać kluczową rolę, jest edukacja. Już teraz nauczyciele korzystają z narzędzi VR, aby uczniowie mogli lepiej przyswajać wiedzę. W przyszłości wirtualne sale lekcyjne mogą stać się codziennością, a uczniowie będą uczyć się w interaktywnych środowiskach, zwiedzając wirtualne muzea czy uczestnicząc w symulacjach historycznych wydarzeń.
Decentraland, Fortnite, Horizon Worlds. Metawersum już tu jest
Pierwszym krokiem w kierunku pełnoprawnego metawersum są istniejące już platformy. Decentraland to jeden z pierwszych zdecentralizowanych wirtualnych światów opartych na technologii blockchain. Użytkownikom, którzy w niego wejdą, pozwala na kupowanie wirtualnych działek, budowę cyfrowych nieruchomości i organizację wydarzeń. To przykład, jak metawersum zaczyna rozwijać swoje własne gospodarki, gdzie handel dobrami cyfrowymi, w tym NFT (non-fungible tokens), staje się rzeczywistością.
Podobnie gry takie jak Fortnite przeradzają się z prostych platform gamingowych w pełnoprawne wirtualne przestrzenie. W 2020 roku koncert Travisa Scotta w Fortnite przyciągnął 12 milionów widzów, co pokazało, że wirtualne wydarzenia mogą rywalizować z rzeczywistymi pod względem skali i zasięgu.
Kolejny przykład to Horizon Worlds, projekt rozwijany przez firmę Meta. To platforma społecznościowa VR, w której użytkownicy mogą tworzyć swoje własne światy, uczestniczyć w wydarzeniach i wspólnie eksplorować wirtualne przestrzenie. Meta mocno inwestuje w rozwój tej platformy, wierząc, że stanie się ona kluczowym elementem przyszłego metawersum.
Wyzwania przyszłości
Choć metawersum brzmi jak świat pełen nieograniczonych możliwości, droga do jego pełnej realizacji jest wyboista. Po pierwsze, technologia musi dojrzeć. Nawet najbardziej zaawansowane systemy VR są wciąż stosunkowo prymitywne, a potrzebna do metawersum moc obliczeniowa i szybkość transmisji danych wymaga rozwiniętej infrastruktury, w tym powszechnego dostępu do sieci 5G i wydajnych komputerów.
Również kwestie prywatności i bezpieczeństwa stanowią poważne wyzwanie. W wirtualnych światach nasze dane, interakcje i transakcje mogą być monitorowane i przechowywane na niespotykaną dotąd skalę. Wraz z rozwojem gospodarki opartej na cyfrowych dobrach, pojawiają się pytania, jak chronić użytkowników przed oszustwami czy cyberatakami. Prawa własności w metawersum oraz kwestie regulacji cyfrowych transakcji stanowią złożony problem, z którym prawnicy i regulatorzy będą musieli się zmierzyć.
Nowa era, nowe pytania
Nie brakuje także obaw o społeczne skutki zanurzenia się w wirtualnych światach. Czy nadmierne korzystanie z metawersum doprowadzi do izolacji społecznej? A może cyfrowe interakcje staną się bardziej atrakcyjne niż te w świecie rzeczywistym? Takie pytania rodzą poważne etyczne i psychologiczne dylematy.
Jedno jest pewne – metawersum ma ogromny potencjał, aby zmienić nasze życie, łącząc cyfrowe i fizyczne doświadczenia w jeden płynny ekosystem. Choć technologia ta jest jeszcze we wczesnej fazie rozwoju, jej możliwości i wpływ na gospodarkę, społeczeństwo i kulturę są ogromne. Niemniej jednak, metawersum niesie ze sobą również wyzwania – techniczne, prawne i społeczne – które będą musiały zostać rozwiązane, zanim wirtualne światy staną się integralną częścią naszej rzeczywistości.
Czy wirtualne światy zastąpią rzeczywistość? Raczej ją uzupełnią, tworząc nowe przestrzenie do interakcji, pracy i rozrywki. Jednak to, jak głęboko zanurzymy się w metawersum, zależy od tego, jak te technologie będą ewoluować i jak będziemy na nie reagować jako społeczeństwo.
